İnfertilite (Kısırlık)
İnfertilite, çocuk sahibi olamamak demektir. 34 ve daha küçük kadın yaşlarında 1 yıl, 35 ve üstünde 6 ay boyunca çocuk sahibi olamamak araştırma gerektirir. Evlilik öncesinde doğurganlığı etkileyecek hastalığı ya da ameliyatı olanlarda ise hiç beklenmeyebilir.
İlk basamak araştırmalarda erkekte sadece sperm analizi, kadında ise rahim filmi ve yumurtlama araştırması yapılır. Riskli çiftlerde genetik testler de istenir. Saptanacak nedene göre yumurtlama destek tedavisi, aşılama ya da direk tüp bebeğe geçilebilir. Kadın anatomisi bozan durumlarda ise ameliyat (laparoskopi ve/veya histeroskopi) yapılabilir. Birinci basamak testlerinden sonuç alınamadığı durumlarda hem erkek hem de kadında başka testler istenebilir. Bazı durumlarda ise, en azından bugünkü teknoloji ile, hiçbir neden bulunamaz (açıklanamayan infertilite).
Sperm analizi: 3-7 günlük cinsel perhiz sonrasında bakılmalıdır. Semen sperm sayısı, hareketli sperm oranı ve normal şekilli sperm oranı açılarından değerlendirilir.
Rahim filmi (Histerosalpingografi-HSG) : Adet bitiminden hemen sonraki günlerde çekilir. Rahim ile tüpleri görünür hale getiren bir ilaç rahim ağzından verilir ve bu sırada normal bir film çekilir. Bazı durumlarda (vajinismus gibi) anestezi gerekebilir.
Yumurtlama araştırması: Hormonal testlerle yapılır. Adetin 2 veya 3ncü günü FSH, LH, estradiol, TSH, T3, T4, prolaktin, DHEA-S, 17 hidroksiprogesteron bakılır. Ayrıca adet başlangıcına göre 19 ve/veya 24ncü günlerde progesteron hormonu ölçümü yapılır.
Araştırma sonuçlarına göre çiftlere çeşitli tedavi seçenekleri önerilebilir:
- Yumurtlama destekleyici/artırıcı tedavi: Hap ya da iğne şeklinde olabilir.
- Aşılama: Hap ya da iğne şeklindeki yumurtlama tedavisini takiben spermin yıkanarak sağlıklı kısmın rahim içine konması.
- Tüp bebek – mikroenjeksiyon: İğne ile fazla sayıda yumurta büyütülerek anestezi altında hastanın yumurtalıklarından alınır. Aynı anda erkekten mastürbasyonla alınan spermden sağlıklı olanlar seçilir ve hazırlanır. Mikroskop altında her bir yumurta içine bir sperm mikroenjeksiyonu yapılır. Elde edilen embriyolar 3,4 ya da 5nci gün rahime transfer edilir. Bu arada gerekli ise genetik tanı için embriyo biopsisi de yapılır.
Tüp bebekle oluşan fazla olan embriyolar atılmaz ve saklanmak üzere dondurulur.